Prawa

Autorskie prawa osobiste – zespół praw, jakie przysługują twórcy względem utworu. Chronią „intelektualny” związek twórcy z utworem. Są niezbywalne. W ich skład wchodzą prawa do m.in. oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, decydowania, w jaki sposób jest on wykorzystywany, jakie zmiany mogą zostać wprowadzone w jego formie lub treści, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Prawa autorskie osobiste są nieograniczone czasowo.

Autorskie prawa majątkowe - prawa twórcy do korzystania z utworu, rozporządzania nim oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. W odróżnieniu od praw osobistych są to prawa zbywalne, co oznacza, że twórca może je przenieść na inne osoby (w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy). Autorskie prawa majątkowe są ograniczone w czasie (gasną po upływie 70 lat od śmierci twórcy lub ostatniego ze współtwórców). Jeżeli twórca utworu nie jest znany, czas ochrony liczony jest od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu. Wygasanie praw majątkowych do utworu zależnego (np. tłumaczenia, ekranizacji) rozpoczyna się od dnia jego upublicznienia lub od daty śmierci autora opracowania.

Domena publiczna - zbiór utworów, z których można korzystać bezpłatnie i na wszystkich polach eksploatacji, bo wygasły już do nich autorskie prawa majątkowe, bądź też utwory te nigdy nie były przedmiotem prawa autorskiego (są np. aktami normatywnymi bądź prostymi informacjami prasowymi). Przy korzystaniu z utworów znajdujących się w domenie publicznej należy pamiętać o zachowaniu autorskich praw osobistych twórców (prawa do autorstwa utworu, nienaruszalności jego treści i formy). W polskim ustawodawstwie nie ma definicji domeny publicznej (bo nie ma możliwości zrzeczenia się autorskich praw osobistych, a czas ich obowiązywania jest nieograniczony), ale nie uniemożliwia to korzystania z zasobów spełniających jej kryteria (np. Polony czy Biblioteki Narodowej).

Struktura stron